11 september 2018 - Den Haag

1946-2018. Tweeënzeventig jaar nadat mijn vader als militair voet zette op Indonesische grond, zal ik over minder dan twee weken opnieuw naar dit land reizen. Mijn vaders militaire zakboekje is vervangen door deze weblog; zijn geweer is vervangen door mijn notitieblok en toetsenbord. Ik kom niet als militair, maar als behartiger van het gesprek en de uitwisseling.

Van 22 september tot 15 oktober zal ik door Indonesië reizen voor het project South Sulawesi Reconsidered. Dit project beoogt een gewelddadig episode van het laat-koloniale tijdperk zichtbaar en bespreekbaar te maken. Op drie eilanden –Java, Sulawesi en Kalimantan- zal ik in gesprek gaan met studenten, veteranen en nabestaanden over de pijnlijke geschiedenis die de Zuid-Celebes-affaire heet. Deze periode, die 12 weken duurde en startte in december 1946, kende ontstellend veel geweld. Na afloop van de koloniale oorlog is deze periode in Nederland doodgezwegen. Niemand sprak erover, niemand vroeg ernaar. Nu zijn er 12 discussies gepland.

Mijn vader heeft actief aan deze militaire acties deelgenomen. Ik heb diepgaand onderzoek uitgevoerd naar zijn vrijwillige deelname. In Indonesië hoop ik met Indonesiërs van alle leeftijden in gesprek te raken over hoe zij deze periode nu zien en beleven. Startpunt voor die gesprekken is mijn boek Thuis gelooft niemand mij, waarvan op 20 september de Indonesische vertaling in de winkel ligt. Het doel van de gesprekken is het zichtbaar maken van de gezamenlijke geschiedenis. Uitgangspunt van het project is dat er ruimte is voor verschil van mening. Respect voor tegengestelde opvattingen. Erkenning van het gedeeld eigenaarschap.

Na lange voorbereidingen ben ik toch wel enigszins gespannen. Hoe zal men dadelijk op mij, en op het verhaal van mijn vader reageren? Hoeveel ruimte is er dadelijk om op verschillende manieren tegen de geschiedenis aan te kijken? En hoeveel ruimte heb ik in mijn hoofd om andere – onaangename – versies van de geschiedenis te accepteren?

Ik zal het eerste exemplaar van mijn boek aanbieden aan Anhar Gonggong, een bekend Indonesisch historicus. Hij verloor zeer naaste familieleden tijdens de militaire acties op Celebes. Ik ben vereerd dat hij het voorwoord in de vertaling schreef.

In deze blog zal ik mijn indrukken delen. Ik hoop dat geïnteresseerden in de gezamenlijke geschiedenis van Indonesië en Nederland er inzichten uit kunnen putten.

Di Belanda, tak seorang pun mempercayai saya. Vertaald door Susi Moeimam, Maya Sutedja-Liem en Nurhayu Santoso. Met een voorwoord van Anhar Gonggong. Jakarta, Yayasan Pustaka Obor Indonesia, 2018.

11 september 2018 - Den Haag

Meer Blogs